Sun Nov 24 11:18:48 IST 2024
नागपूर : क्रोनिक हार्ट फेल्युअर ही घातक स्थितीपैकी एक म्हणून ओळखली जाते. या करण्याची क्षमता सतत कमी होते आणि हृदयाच्या खराबमध्ये आधुनिक वैद्यक ICD (इलेक्ट्रॉनिक कार्डियाक डिव्हाइस) किंवा कार्डियाद्वारे सुधारले जाऊ शकते दोन्ही उपचार भारतातील काही निवडक शहरामध्ये तृतीयक काळजी उपलब्ध आहे या उपचाराची किंमत देखील खूप जास्त आहे.
आधुनिक वैद्यकातील मौखिक औषधोपचार रुग्णांना जगण्यासाठी मदत करू शकतात परंतु लॅन्सेटच्या अलीकडील अभ्यासात असे दिसून आले आहे की. भारतात जर एखाद्याला सी हृदय अपयशाचे निदान झाले असेल तर एका वर्षात मृल्यू दर 20 टक्के पेक्षा जास्त आहे. त्यामुळे क्रॉनिक हार्ट फेल्युअरसाठी नॉन-सर्जिकल पर्यायी परवडणाऱ्या उपचारांची खूप गरज आहे. पूर्वी माधवबागच्या हार्ट फेल्युअर रिव्हरसल घेरपी नावाच्या आयुर्वेद उपचाराची मुंबईतील जाल क्रॉनिक हार्ट फेल्युअरमध्ये फंक्शनल एरोबिक क्षमता सुधारण्यासाठी चाचणी करण्यात आली होती. याठिक नियंत्रित चाचणी भारतात प्रकाशित करण्यात आली होती. हार्ट जर्नल असे सुचविते की एचएफआरटी नावाची आयुर्वेद पंचकर्म थेरपी केवळ पारंपारिक थेरपीपेक्षा पारंपारिक औषधांसोबत वापरल्यास 40 टक्के अधिक प्रभावी आहे. त्यामुळे भारतातील CHF च्या व्यवस्थापनात हा आशेचा किरण होता. माधवबाग कार्डियाक क्लिनिक धंतोली नागपूर येथे कार्यरत असलेल्या डॉ सुमेरा साबीर या आयुर्वेद डॉक्टर आहेत. त्यांनी 13 वर्षापासून नागपूर येथील त्यांच्या क्लिनिकमध्ये हे प्रभावी नॉन-सर्जिकल उपचार वापरण्याची योजना आखली आहे. त्यांच्या तीव्र हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये पाहिले की ही थेरपी केवळ जीवनाचा दर्जा सुधारत नाही. परंतु LVEF (हृदय पंपिंग क्षमता) देखील सुधारली गेली ज्याचा तिने प्रगत 20 इको सह अभ्यास केला. या अभ्यासात सर्व रुग्ण असे होते ज्यांचे हृदयाचे पपिंग खराब होते आणि त्यांना क्लीनिकमध्ये खास लागणे, चक्कर येणे, थकवा येणे, पाय सुजणे आणि एनोरेक्सिया यांसारखी लक्षणे दिसून आली. हाटे फेल्युअर रिव्हरसल थेरपी ही 4 पायऱ्याची सोपी प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये स्नेहन मेडिकेटेड ऑइल (सेंट्रीपेटल ओलेशन), स्वीडन (थर्मल व्हॅसोडायलेशन), हट धारा (थोरेसिक दिप)आणि वस्ती (पर रेक्टल हर्व अॅडमिनिस्ट्रेशन) 14 उपचारानंतर आणि 12 आठवडे LVEF (पंपिंग) समाविष्ट आहे. क्षमता) 35 टक्के वरुन 53 टक्के पर्यंत सुधारली (सामान्य पंपिंग 50-70 टक्के पर्यंत आहे).
डॉ. सुमेर आणि डॉ. इमान साबीर यांनी मुंबईतील माधवबाग संशोधन पथकाचे प्रमुख डॉ. राहुल मंड यांच्यासमवेत हा डेटा गोळा केला आणि त्याचे विश्लेषण केले. हा विश्लेषण अहवाल आणि हस्तलिखित नुकतेच एशियन जर्नल ऑफ कार्डिओलॉजी रिसर्चमध्ये प्रकाशित झाले आहे, डॉ सुमैरा यानी 2022 मध्ये बाकू अझरबैजान येथे चौथ्या इंटरनेशनल कार्डिओलॉजीज ही शस्त्रक्रियाविरहित उपचार प्रभावी, सुरक्षित, परवडणारी आणि भारतातील 12 राज्यांमध्ये पसरलेल्या 320 माधवबाग क्लिनिक्स, माधवबाग क्लिनिक्समध्ये सहज उपलब्ध आहे.